Хӗрлӗ Чутай округӗнчи Сӗнтӗкҫырми ялӗнче пурӑнакан Антонина Алексеевна хӑйӗн валли чун киленӗҫӗ тупнӑ. Вӑл ҫекӗлпе ҫыхма юратать.
Диванпа кресло ҫине сармаллисем, салфеткӑсем, кавирсем, алшӑллисем, чечексем... Йӑлтах ҫекӗлпе ҫыхать кинемей. Унӑн килӗ музей пекех пулса тӑнӑ. Хӑнасем те хитре япаласене пӑхса киленеҫҫӗ.
«Хӗллехи каҫсенче тунсӑха телевизор кӑна мар, ҫекӗлпе ҫипсем те ҫӑлаҫҫӗ. Ку нерв тытӑмне лӑплантарать кӑна мар, вӑй-хал та хушать, хаваслӑ кӑмӑл та парнелет», -тет Антонина Алексеевна.
Хӗрлӗ Чутай районӗнче ҫуралнӑ, мӗн ҫамрӑкранпа Шупашкарта пурӑнакан Галина Деомидова нумаях пулмасть 80 ҫул тултарнӑ.
Галина Кирилловна — тантӑшӗсемшӗн чӑн-чӑн тӗслӗх пулса тӑма тивӗҫ ҫын. Вӑл Шупашкар хулинчи халӑхӑн социаллӑ ыйтӑвӗсене тивӗҫтерекен комплекслӑ центра 10 ҫула ытла ҫӳрет. Унта кинемей тӗрлӗ спорт хусканӑвӗ тӑвакан ушкӑнпа занятисене хутшӑнать, алӑ ӗҫӗпе аппаланать. Унсӑр пуҫне вӑл Пукане тата Пантомима театрӗсенче вылять. Ыттисене мӗнпе те пулин пулӑшмалла пулсан Галина Деомидова малтисен йышӗнче.
«Социаллӑ центр мар пулсан эпӗ хама епле туяттӑм-ши — пӗлместӗп те. Кунта килсе ҫӳренӗрен ман кӑмӑл та лайӑх, хама аван туятӑп, пурнӑҫпа хавхаланса пурӑнатӑп», — хавасланса палӑртать юбиляр.
Шупашкарти Ярмӑрккӑ урамӗнчи 6-мӗш ҫурт ҫине асӑну хӑми ҫакнӑ. Унта 2006-2022 ҫулсенче пултаруллӑ мӑшӑр, ЧР культурӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗсем Венера Большовӑпа Петр Маркин пурӑннӑ.
Венера Петровна йывӑр чир хыҫҫӑн пурнӑҫран уйрӑлнӑ. Темиҫе кунран Петр Григорьевичӑн та чӗри тапма пӑрахнӑ. Венера Большакова 1938 ҫулта Хӗрлӗ Чутай районӗнчи Пӗчӗк Этмен ялӗнче ҫуралнӑ. Вӑл «Чӑваш Ен» радиопа нумай ҫул янӑракан «Ӑраскал» кӑларӑм авторӗ. Венера Петровна 2022 ҫулхи кӑрлачӑн 6-мӗшӗнче вилнӗ.
Петр Маркин Чӗмпӗр облаҫӗнче 1930 ҫулта ҫуралнӑ. Чӑваш Енре тухса тӑнӑ «Ҫамрӑк коммунист» хаҫат редакторӗнче те ӗҫленӗ, унтан телекурава куҫнӑ. Унӑн хайлавӗсем тӑрӑх темиҫе телеспектакль лартнӑ. Вӑл 2022 ҫулхи кӑрлачӑн 14-мӗшӗнче вилнӗ.
Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗнчи «Варкӑш» литература клубӗн ҫитес эрнери ларӑвӗнче Александр Трофимов пултарулӑхӗпе ҫывӑхрах паллашма палӑртнӑ. Лару вулавӑшра кӑрлач уйӑхӗн 26-мӗшӗнче 18 сехетре пуҫланӗ.
Ҫыравҫӑ Хӗрлӗ Чутай районӗнчи (халӗ – муниципаллӑ округ) Турхан ялӗнче кӑрлач уйӑхӗн 10-мӗшӗнче ҫуралнӑ. И.Я. Яковлев ячӗллӗ пединститутран вӗренсе тухса Архангельск облаҫне хут комбинатне хӑпартма тухса кайнӑ. Хӗрлӗ Чутай районӗнчи шкулсенче учитель, завуч, директор пулса тӑрӑшнӑ. Унӑн хайлавӗсем район тата республика хаҫачӗсенче паян та пичетленеҫҫӗ.
Хӗрлӗ Чутай муниципаллӑ округӗнчи Тумликасси ялӗнче ҫуралса ӳснӗ Елизавета Мерескина 100 ҫулхи юбилейне паллӑ тунӑ. Халӗ вӑл Березовка ялӗнчи ваттисен ҫуртӗнче пурӑнать.
Елизавета Сергеевна хӑйӗн пурнӑҫӗнче хура-шурне нумай курнӑ. Анчах вӗсем ӑна ҫапса хуҫман, пачах тепӗр май - вӑйлӑрах пулма пулӑшнӑ.
Кинемее юбилейпе халӑха социаллӑ пулӑшу паракан центр директорӗ Надежда Храмова тата унти ӗҫченсем саламланӑ.
Прокуратура Хӗрлӗ Чутай муниципаллӑ округӗнчи шкулсене санитарипе эпидемиологи саккунӗсене мӗнле пӑхӑннине тӗрӗсленӗ. Икӗ шкулта санитари нормине пӑснине тупса палӑртнӑ.
Хӗрлӗ Чутай шкулӗнче шӑна нумай пулни палӑрнӑ. Мӑн Этмен шкулӗнче вара техперсонал валли уборнӑй пулман.
Ҫак икӗ шкул тӗлӗшпе прокуратура представлени ҫырнӑ. Пӗр шкул директорӗ тӗлӗшпе административлӑ ӗҫ пуҫарнӑ.
Паян ЧР Элтеперӗ Олег Николаев ҫуралнӑ кунне паллӑ тӑвать. Вӑл паян 54 ҫул тултарнӑ.
Олег Алексеевич Хӗрлӗ Чутай районӗнчи Чурпай ялӗнче ҫуралнӑ. 1985 ҫулта Шупашкарти строительство техникумӗнчен вӗренсе тухнӑ. Унтан И.Н.Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университетне пӗтернӗ.
2015 ҫулта Чӑваш Ен Элтеперӗн суйлавне хутшӑннӑ. Ун чухне Михаил Игнатьева выляса ярса иккӗмӗш вырӑн йышӑннӑ. 2020 ҫулхи авӑн уйӑхӗнче ӑна официаллӑ майпа Чӑваш Енӗн Элтеперне ҫирӗплетнӗ. Ун чухне уншӑн республикӑра пурӑнакансен 75,63 проценчӗ сасӑланӑ.
Ыран, раштав уйӑхн 7-мӗшӗнче, 18 сехетре Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗнче Станислав Кондратьев профессор ҫуралнӑранпа 85 ҫул ҫитнине халалласа пуҫтарӑнӗҫ.
Станислав Алексеевич Раҫҫейӗн педагогика вокал пӗрлешӗвӗн хастарӗсенчен пӗри пулнӑ. Унтан ытти аслӑ шкулти вокал преподавателӗсем те сӗнӳ-канаш ыйтнӑ. Вокал ӑсталӑхне ун патӗнче Мускавра, Чулхулара, Пермьре, Хусанта, Йошкар-Олара, Чӗмпӗрте тата ытти хулара пурӑнакансем те вӗреннӗ.
Станислав Кондратьев 1938 ҫулхи чӳк уйӑхӗн 14-мӗшӗнче Хӗрлӗ Чутай районӗнчи Туктамӑш ялӗнче ҫуралнӑ. 1957 ҫулта Ф.П. Павлов ячӗллӗ музыка училищине вӗренме кӗнӗ. Кайран Хусанти консерваторири вокал кафедринче пӗлӳ илнӗ. 2002 ҫулта Чӑваш патшалӑх культурӑпа ӳнер институтӗнче ӗҫлеме пуҫӑннӑ, Чӑваш патшалӑх университетӗнче вокал кружокне ертсе пынӑ.
Ҫак кунсенче шкул театрӗсен «АСАМ» фестивалӗн республикӑри тапхӑрӗ иртет.
Паян Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗнче Етӗрне, Хӗрлӗ Чутай муниципаллӑ округӗсенчи тата Ҫӗмӗрлери коллективсен спектаклӗсене хакланӑ.
Ыран сцена ҫине Муркаш, Ҫӗмӗрле муниципаллӑ округӗсенчи тата Шупашкарти 5-мӗш гимназири коллективсем тухӗҫ.
Чӑваш Енре усӑ курман ҫӗре пусӑ ҫаврӑнӑшне кӗртессипе ҫулсеренех ӗҫлеҫҫӗ. 2023 ҫулта 7651 гектар лаптӑка пусӑ ҫаврӑнӑшне кӗртнӗ. Ку вӑл планпа пӑхса хӑварнин 76 проценчӗ пулать. Кун пирки республикӑн Ял хуҫалӑх министерствинче пӗлтернӗ.
2023 ҫулх кӑрлач уйӑхӗн 1-мӗшӗ тӗлне пирӗн республикӑра усӑ курман ҫӗр 27,8 пин гектар пулнӑ. Планпа килӗшӳллӗн ҫулталӑк вӗҫлениччен 10 пин гектара пусӑ ҫаврӑнӑшне кӗртмелле.
Ҫак енӗпе Элӗк тата Хӗрлӗ Чутай муниципаллӑ округӗсем лайӑх ӗҫленӗ.
Ума лартнӑ тӗллеве Йӗпреҫ, Канаш, Куславкка, Сӗнтӗрвӑрри, Вӑрмар, Ҫӗрпӳ, Шупашкар, Шӑмӑршӑ тата Ҫӗмӗрле тӑрӑхӗсенче пурнӑҫлайман.
+12.3 °C